Co nas motywuje, a co ogranicza?
Kto lepiej działa pod przymusem, a kto potrzebuje wolności? Psycholog z SWPS w Sopocie zbadała, co wpływa na skuteczność w działaniu.
Celem badania dr Romany Kadzikowskiej-Wrzosek, psychologa SWPS Sopot, było sprawdzenie, w jaki sposób nasze otoczenie, sytuacja zewnętrzna i rodzaj osobowości wpływają na wytrwałość i skuteczność działania. Autorka zbadała w tym celu uczniów i studentów trójmiejskich szkół średnich oraz wyższych. Badania potwierdziły, że osoby
o słabej woli efektywnie działają w warunkach zewnętrznej presji, z kolei osoby o silnej woli osiągają lepsze rezultaty w sytuacji zapewniającej poczucie wolności (autonomii).
Osoby o silnej woli motywują same siebie do działania w sposób pozytywny. – Takie osoby koncentrują się na pozytywnych aspektach celu, na przykład jego zgodności z własnymi przekonaniami czy też potrzebami. Z kolei osoby o słabej woli wykorzystują w działaniu negatywne formy motywowania samych siebie (np. wzbudzają u siebie strach przed negatywnymi konsekwencjami niepowodzenia) – wyjaśnia dr Romana Kadzikowska-Wrzosek.
Skuteczność działania osób o słabej woli wiąże się jednocześnie z dużymi kosztami osobistymi. – Takie osoby działają skutecznie tylko w warunkach zewnętrznej presji lub wewnętrznego przymusu i w rezultacie działanie jest dla nich wyczerpujące i negatywnie wpływa na ich ogólny dobrostan psychofizyczny – tłumaczy.
Wyniki badań dają podstawy do przyjęcia poglądu na rolę siły woli w procesie samoregulacji. – Trafne jest stwierdzenie ks. Adama Bonieckiego, które zawarł w swojej książce „Trzeba czasem zażartować. Alfabet Księdza Bonieckiego”, iż siła woli nie może działać jak hamulec, który włącza się w ostatniej chwili – podkreśla autorka. Rezultaty przeprowadzonych badań wskazują, że siła woli powinna stanowić mechanizm dobrze wkomponowany w cały system, który pozwala sprawnie kierować własnym życiem. Wyniki przeprowadzonych analiz oraz badań mogą stanowić podstawę oddziaływań zmierzających do poprawy skuteczności i wytrwałości w działaniu w różnych obszarach funkcjonowania ludzi – dodaje dr Kadzikowska-Wrzosek.
Badania zostały przeprowadzone w ramach projektu badawczego „Siła woli a autonomia: osobowościowe i sytuacyjne wyznaczniki kontroli działania”, którego wyniki zostały zebrane w publikacji „Siła woli. Autonomia, samoregulacja i kontrola działania” (2013), nakładem Wydawnictwa Smak Słowa.
--------------------------
Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej to nowoczesne centrum naukowo-dydaktyczne, które oferuje interdyscyplinarne studia społeczno-humanistyczne w Warszawie, Wrocławiu, Sopocie, Poznaniu
i Katowicach. Od 16 lat uczelnia jest jednym z najważniejszych ośrodków studiów psychologicznych w kraju. Obecnie kształci około 14,4 tys. studentów. Uczelnia posiada uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora w dyscyplinach: psychologia (w Warszawie i Wrocławiu), kulturoznawstwo, socjologia i prawo oraz doktora habilitowanego w dyscyplinach psychologia (w Warszawie i Wrocławiu)
i kulturoznawstwo. Tradycją SWPS są cykle otwartych imprez naukowych, popularnonaukowych
i kulturalnych. Częstymi gośćmi uczelni są światowej sławy naukowcy, znani artyści i przedstawiciele świata mediów. SWPS jest organizacją społecznie odpowiedzialną, m.in. wspiera rozwój sztuki, realizując cykl wydarzeń Kultura Wysokich Napięć.
